Hội đồng nhân dân cần đổi mới phương pháp, hình thức thi hành pháp luật, chú trọng vào việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật; chọn vấn đề để giám sát cho trúng, đúng, chú trọng đến hậu giám sát; các cơ quan thông tấn báo chí kịp thời thông tin ý kiến của người dân về các hoạt động của Hội đồng nhân dân để tạo diễn đàn cho việc xây dựng, ban hành các chính sách phù hợp với thực tiễn...

Đó là những chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại Hội nghị thường trực HĐND các tỉnh, thành phố đồng bằng Sông Hồng và duyên hải Bắc Bộ lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2016-2021, tổ chức tại tỉnh Nam Định vào sáng nay (26/8).

Với chủ đề “Giải pháp để thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND cấp tỉnh theo Luật tổ chức chính quyền địa phương và Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015”, 5 nội dung đã được các đại biểu bàn luận đó là: kinh nghiệm và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động chất vấn tại kỳ họp và phiên họp của Thường trực HĐND; kinh nghiệm xây dựng và triển khai chương trình giám sát chuyên đề; giải pháp nâng cao chất lượng tiếp công dân của đại biểu HĐND, chất lượng giám sát của Thường trực HĐND đối với việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân và việc thực hiện giải quyết kiến nghị của cử tri; việc kiện toàn tổ chức và nâng cao năng lực tham mưu, giúp việc của Văn phòng HĐND tỉnh, thành phố; kinh nghiệm đào tạo nâng cao kỹ năng hoạt động cho đại biểu HĐND.

Phát biểu tại Hội nghị, các đại biểu cho rằng, trong các kỳ họp Hội đồng nhân dân, phiên chất vấn và trả lời chất vấn là phiên họp quan trọng. Trong thực tiễn, hoạt động chất vấn tại kỳ họp của HĐND có những hạn chế như đại biểu HĐND chưa tích cực, chủ động, các ý kiến phát biểu đều do định hướng trước nên không có tính phản biện cao; việc theo dõi, đôn đốc các cơ quan chức năng trong việc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau chất vấn của HĐND còn thiếu tính quyết liệt.

Các đại biểu chưa dành thời gian thỏa đáng cho công tác giám sát, nội dung một số cuộc giám sát chưa sâu, chưa tập trung vào những vấn đề mang tính thời sự, bức xúc ở địa phương. Tình trạng né tránh, ngại va chạm trong hoạt động chất vấn chưa được khắc phục triệt để.

Bên cạnh đó, công tác xử lý đơn thư hiện nay vẫn chủ yếu là chuyển đơn đến cơ quan chức năng để giải quyết theo quy định; số vụ việc Thường trực HĐND tỉnh có văn bản yêu cầu cơ quan chức năng xem xét, phúc tra lại không nhiều. Chính sách, chế độ của HĐND vẫn còn nhiều bất cập. 

Với những tồn tại như vậy, các đại biểu cũng đã đề xuất giải pháp khắc phục. Đó là nâng cao chất lượng hoạt động chất vấn; tăng cường, đổi mới hình thức, nội dung tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực của đại biểu; tổ chức tập huấn theo chuyên đề, tổ chức giao ban, hội thảo trao đổi rút kinh nghiệm; sớm ban hành Quy chế hoạt động của HĐND các cấp phù hợp Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND...

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, nhiều tham luận của các đại biểu trình bày tại Hội nghị đã nêu lên không chỉ thực tiễn các vấn đề của địa phương, mà còn là những kinh nghiệm để những địa phương khác tham khảo, rút kinh nghiệm trong tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân.

Để thực hiện tốt chức năng, thẩm quyền của Hội đồng nhân dân theo Hiến pháp và pháp luật, đáp ứng sự kỳ vọng của cử tri đối với Hội đồng nhân dân các cấp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu cần quan giám sát chặt chẽ để mỗi một đạo luật được Quốc hội thông qua kịp thời đi vào cuộc sống. Hội đồng nhân dân cần chú trọng công tác giám sát, chú trọng đổi mới phương pháp, hình thức thi hành pháp luật, chú trọng vào việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật, để mỗi người dân có nhận thức đúng và tuân thủ Hiến pháp, pháp luật.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh: “Căn cứ vào Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân vừa được ban hành, tập trung nâng cao chất lượng và hiệu quả trong hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân; thẩm tra, giám sát của các Ban, các Tổ đại biểu của Hội đồng nhân dân. Cải tiến phương thức giám sát để đảm bảo giám sát có trọng tâm, trọng điểm, sát với thực tiễn. Chúng ta có nhiều mô hình giám sát hay của TP Hà Nội, TPHCM, cần có trao đổi kinh nghiệm”.

Ngoài ra, cần phải chọn vấn đề để giám sát cho trúng, cho đúng, đổi mới phương thức chất vấn và trả lời chất vấn nhằm nâng cao tính thiết thực và hiệu quả của hoạt động chất vấn, đề cao trách nhiệm của các cơ quan trả lời chất vấn, chú trọng đến hậu giám sát để đảm bảo các Nghị quyết giám sát của Hội đồng nhân dân phải được thực thi trên thực tế.

“Lời hứa không để cho trôi đi, lời hứa kì họp này phải báo cáo tại kì họp sau. Cái này cần suy nghĩ làm cho kĩ”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh thêm.

Thường trực Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố cần tăng cường chặt chẽ mối quan hệ phối hợp với Ủy ban nhân dân và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp để thực hiện tốt nhiệm vụ của chính quyền địa phương theo luật định, tổ chức có hiệu quả việc giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp; công tác tiếp công dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân; công tác tiếp xúc cử tri, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri…

Chủ tịch Quốc hội lưu ý cần tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để làm cầu nối giữa chính quyền với nhân dân địa phương. Cần thông tin rộng rãi về hoạt động của Hội đồng nhân dân, đặc biệt là việc quyết định các vấn đề quan trọng ở địa phương, trong hoạt động giám sát, giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri. Đề nghị các cơ quan thông tấn báo chí kịp thời thông tin ý kiến của người dân về hoạt động Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân, để từ đó tạo nên một diễn đàn rộng rãi cho việc xây dựng, ban hành các chính sách đạt hiệu quả, phù hợp với thực tiễn./.